Mindfulness, tłumaczone na język polski jako "uważność" lub "uważna obecność", to szczególny rodzaj uwagi - świadomej, nieosądzającej i skierowanej na bieżącą chwilę (J. Kabat-Zinn, 1990).
Mindfulness polega na rozwijaniu umiejętności pełnego skupiania uwagi na tym, co się dzieje tu i teraz, na bieżących doświadczeniach (doznaniach, myślach i emocjach). Ćwiczenia rozwijające mindfulness pomagają w odkryciu nawykowych wzorców myślenia, zachowania i odczuwania. Skierowanie nieoceniającej, akceptującej uwagi na bieżące doświadczenie prowadzi do lepszego kontaktu ze swoim ciałem i umysłem, umożliwia pełniejsze i głębsze poznanie siebie.
Sama obserwacja oparta na uważności uruchamia procesy samoregulujące naszego organizmu, których efektem może być między innymi redukcja fizycznych i psychicznych objawów stresu. Dodatkowo spokojny, rytmiczny, głęboki oddech towarzyszący praktyce mindfulness może redukować stres przez stabilizujący, pozytywny wpływ na funkcjonowanie współczulnego i przywspółczulnego układu nerwowego. Zapraszamy do przykładowej, krótkich praktyk uważności prowadzonych przez Tomasza Kryszczyńskiego MEDYTACJA: ODDECH, MEDYTACJA: CIAŁO.
W szerszym rozumieniu mindfulness to także sztuka świadomego życia polegająca na rozwijaniu akceptacji i świadomości bieżących doświadczeń. Akceptacja wzmacniana jest przez systematyczną samoobserwację własnego ciała i umysłu, co prowadzi do spokoju, szczęścia i mądrości w życiu.
Mindfulness wykorzystywane jest w wielu nurtach psychoterapeutycznych, które nazywane są „trzecia falą terapii poznawczo – behawioralnej (CBT)”. Należą do nich m.in. MBCT - Mindfulness Based Cognitive Therapy , ACT - Acceptance and Commitment Therapy czy też DBT - Dialectical-Behaviour Therapy. Wszystkie one w dużej mierze czerpały z doświadczeń MBSR – Mindfulness Based Sress Reduction, pierwszego zachodniego programu opartego na uważności.
